Wędrowanie. Mit początku. Mit apokalipsy. 

 

Festiwalowy prolog: Koncert o świcie w ramach krakowskich Wianków, warsztaty i koncert Orkiestry na Rozstajach, Noc Tańca, Noc Pieśni, Łąka na Wesołej: wioska ETNO na dla małych i dużych – trzydniowy cykl spotkań, opowieści, wspólnego muzykowania. Romskie pieśni drogi i muzyka bez barier: od form tradycyjnych po awangardowe. Potańcówki, warsztaty, koncerty i etnomusical Bursztynowe drzewo Art Color Ballet w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Artyści z Polski, Słowacji, Węgier, Syrii, Iranu, Turcji, Armenii, Kenii. Zapraszamy serdecznie na 26. edycję festiwalu EtnoKraków/Rozstaje.

 

 

Koncert o świcie. Prolog

 

Koncert pieśni polskich, serbskich, ukraińskich nawiązujących do symboliki ognia, wody, tradycji kupalnych, sobótkowych i świętojańskich – otworzy tegoroczną XXVI edycję festiwalu EtnoKraków/Rozstaje. To niezwykłe wokalne, akustyczne wydarzenie – bez kabli, prądu i głośników – rozpocznie się o wschodzie Słońca 23 czerwca o 4 rano. Koncert o świcie na Bulwarze Inflanckim to prolog 26. edycji festiwalu i jednocześnie: zwieńczenie tegorocznych krakowskich Wianków. Zaśpiewają: Joanna Słowińska z grupą przyjaciół – charyzmatyczna artystka szukająca inspiracji w archaicznych polskich i słowiańskich pieśniach obrzędowych. Zaśpiewa też Anna Sitko – na czele grupy Daj Ognia odwołującej się do muzycznych tradycji polskich i skandynawskich. Pod wodzą Sofii Herian – z ukraińskimi pieśniami kupalnymi wystąpi kobiecy zespół śpiewaczy Ruta Miata, a obrzędowe pieśni serbskie usłyszymy w wykonaniu grupy Łada – specjalizującej się w praktykowaniu archaicznych form tradycji muzycznych Słowian południowych.

 

 

Mit początku

 

Początek wędrówki: krakowski Eden – Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dwa i pół wieku temu stworzony dla krakowian i gości. Miejsce ukojenia. 4 lipca wybrzmi tam w egzotycznej scenerii roślinnej muzyka perska Hamdam Trio (Syria/Iran) osadzona w tradycji sufickiej, kompozycje czerpiące z repertuaru radif i teksty założyciela ‘wirujących derwiszy’, poety Dżalala ad-Din Muhammada Rumiego. W podróż przez tysiącletnią tradycję zabiorą nas: Dariush Rasouli – pieśniarz, wirtuoz fletu nej, lutni tor i tombaku, Wassim Ibrahim – pieśniarz, kompozytor, wirtuoz lutni oud i Arad Emamgholi – irański, pieśniarz, wirtuoz daf.

 

Kolejne wydarzenie 4 lipca to Senjawazabawa w sali koncertowej Strefa Nowa Niezwykły projekt Agaty Harz i Katarzyny Szurman, owoc ich artystycznej współpracy z Paulą Kinaszewską, Martą Maślanką i Bartkiem Woźniakiem. Artyści odkrywają szczególną moc w dawnych kołysankach, w wielopokoleniowej pamięci przechowującej archetyp dziecka. Uniwersaliów poszukują w odczuwaniu stanów jawy i snu, w granicach czasu zatartych między teraźniejszością, przeszłością, przyszłością, w symbolice zabawy i – jak zapewniają – tam, gdzie „jawa miesza się ze snem, gdzie sen miesza się z drogą, którą idziemy nie wiadomo dokąd, gdzie to, co niemożliwe, staje się prawdziwe, gdzie nie wiadomo, co jest rzeczywiste, a co jest wyobraźnią”. Zabrzmią kołysanki, przyśpiewki, fragmenty dawnych zabaw i zaklęć z tradycji polskich, ale też motywy litewskie w czy pochodzące z kultur egzotycznych: Afryki i Wysp Salomona, nawiązujące do międzykulturowego doświadczenia „bycia dzieckiem”.

 

Trzeci z czwartkowych (4.07) koncertów otwierający tegoroczną edycję, to: Suferi. Podróż z beskidzkiej Męciny Małej, przez tradycje karpackie, ale też melodie i rytmy oberkowe – po otwarty horyzont nowoczesnego jazzu, muzyki elektronicznej, hip-hopu. Muzyka bez barier. Puls tradycji, rytm aglomeracji. Podróż międzygatunkowa, w którą zabiorą nas: Kacper Malisz, Andrzej Imierowicz i Miłosz Berdzik. Jazda bez trzymanki. Wierzchem. 

 

 

Zielona przystań: wioska ETNO – dla małych i dużych

 

Kolejna nowa festiwalowa lokalizacja to sąsiadująca z Ogrodem UJ Łąka na Wesołej w kompleksie dzielnicy Wesoła. Miejsce, które z przestrzeni „poszpitalnej”, ma szansę stać się rychło nową przestrzenią uzdrowiskową w centrum Krakowa, zieloną strefą odpoczynku, wytchnienia, integracji. Na Łące budujemy dedykowaną najmłodszym wioskę ETNO dla małych i dużych – trzydniowy (5.07-6.07-7.07) cykl familijnych warsztatów i spotkań muzycznych. Łąka na Wesołej to przystań przyjazna, pełna opowieści, tańców, wspólnego muzykowania, obcowania z muzycznymi tradycjami różnych stron świata, a przede wszystkim świetnej zabawy. Spotkania dla najmłodszych festiwalowiczów poprowadzą: Piotr Dorosz, Kasia Chodoń, kapela Skrzaciki, Asia Mieszkowicz i zespół Szépszerével (Węgry). W piątkowy wieczór na Łące na Wesołej ponadto Noc Tańca (19.00-21.50) z udziałem Orkiestry Festiwalowej i (m.in.) zespołów Sawa, Szépszerével, Daniela Küblera i kapeli z Mogilan. Muzyczne spotkanie między Wisłą a Dunajem: pieśni weselne, rekruckie, pasterskie, krakowiaki, oberki, tańce w kręgu.

 

 

Zegar bije: mit apokalipsy

 

JINJ po ormiańsku znaczy: spokojny. Muzyka duetu; Sevana Tchakerian & Gor Tadevosyan – to forma terapii i wyciszenia, mierzenia się z traumą, presją permanentnego stanu wojny, ale też donośny znak sprzeciwu, manifest rozpięty artystycznie od ormiańskich pieśni ludowych po undergroundowy rap. Usłyszymy ich w sali Strefa Nowa 5 lipca o 18.00. Piątkową (5.07) Noc Pieśni – pod ‘Maryjką’, przy Aptece Designu rozpocznie o 21.50 pieśnią apokaliptyczną Dziad z lirą– kreśląc wizję końca świata i daremnej nadziei na odkupienie dusz z piekieł. O 22.00 spotkanie przeniesie się do sali Strefy Nowej, gdzie o życiu i śmierci, stałości i przemijaniu zaśpiewają: Joanna Słowińska i Zofia Słowińska-Brózda (Droga), grupa śpiewacza Krakoskie Kumoszki (Od świtu po zmierzch) i Jacek Hałas (Zegar bije). Muzyczne przybliżanie i oswajanie tematu śmierci. Szczególnie potrzebne w dobie, w której śmierć jest niemodna, pomijana, a jednocześnie i wielokrotnie traktowana instrumentalnie, wulgaryzowana. Zatrzymamy się obok niej i wobec niej: w ludowych pieśniach. W prosty, organiczny sposób przypominają bowiem, że śmierć to graniczny, kluczowy i nieuchronny aspekt naszego losu.

 

O 24.00 powróci Noc Tańca, by porwać gości w wir oberka, słuchaczy zamienić w tancerzy. Na Scenie Otwartej Nocy Tańca (m.in.) kapela Siwka, zespół Sawa i muzykanci współtworzący inicjatywę Krakowski Dom Tańca.

 

 

Podróż w głąb siebie: Winyo, Wędrujący ptak i romskie pieśni drogi

 

Fascynujący duet: Łukasz Ojdana i Mariia Ojdana w koncercie Wędrujący ptak tworzą opowieść na styku kultur – polskiej i ukraińskiej muzyki tradycyjnej połączonych więzami improwizacji i kompozycji. Będzie to (6 lipca, Strefa Nowa) premierowa duetowa odsłona materiału, który swą płytową premierę miał w połowie maja tego roku. Pomysłodawcą jest Łukasz Ojdana – znakomity pianista, czołowa postać polskiej sceny jazzowej, a na scenie towarzyszy mu żona Mariia. Motywem przewodnim jest tytułowy ptak, którego symbolika jest wielowątkowa – dotykająca sfery duchowej, metafizycznej i społecznej. Ptak w folklorze ukraińskim to mistyczne uosobienie ludzkiej duszy, która – wykorzystując go – przylatuje do nowonarodzonego dziecka, a po śmierci człowieka odlatuje do innego wymiaru. W muzyce ludowej ptaki są tajemniczymi postaciami przynoszącymi wieści, a dialog między człowiekiem i ptakiem to ważki motyw w tradycyjnych pieśniach ukraińskich.

 

Imię Ptak – w języku Luo (plemię z regionu Jeziora Wiktorii w zachodniej Kenii): Winyo – przybrał też dla swojej działalności artystycznej kenijski pieśniarz Shiphton Onyango. Z jego muzyką w stylu benga, pieśniami w jego ojczystym języku dholuo, suahili i angielskim – spotkamy się na Łące na Wesołej (6 lipca). Plenerowa, sobotnia scena na Wesołej, to obok Winyo – również koncert legendy sceny folk – grupy Muzykanci – zapowiadający nowy, podwójny album zespołu (nagrania studyjne oraz realizacja BBC / Muzykanci live z WOMEX Budapest) oraz Julia Kozakova i projekt Manuša – objawienie słowackiej i romskiej sceny muzycznej i promocja jednej z najlepszych płyt ostatnich lat na środkowoeuropejskiego forum world music. 

 

 

Epilog: Bursztynowe drzewo

 

Mit wiecznej wędrówki to kanwa spektaklu. Opowieść „starych i nowych czasów”, historia o źródłach środkowoeuropejskiej tożsamości. Niedzielny wieczór 7 lipca w ICE Kraków. Reżyseria i choreografia Agnieszki Glińskiej, muzyka Stanisława Słowińskiego, teksty Jana Słowińskiego. Na scenie: Art Color Ballet, Stanisław Słowiński Qiuntet & kwartet smyczkowy, Joanna Słowińska (śpiew), Karol Śmiałek (śpiew). Wizualizacje Szymona Kamykowskiego i Piotra Słodkowicza. Zapraszając serdecznie oddaję głos recenzentom: >> Etnomusical w najlepszym wydaniu! Niezapomniana podróż przez dzieje – wraz z dawnymi ludami przemierzającymi Europę eksploruje świat, którego nie sposób dziś nawet dotknąć. Świat ten zmartwychwstaje w poetyckich sekwencjach złożonych z ruchu ciał, sztuki bodypaintingu, muzyki na żywo i scenografii, która dopracowana w każdym szczególe przypomina przedziwny, pradawny sen. Wybitne wokalizy Joanny Słowińskiej i Karola Śmiałka, piękno ludzkiego ciała – wszystko to tworzy obrazy, które pozostawiają odbiorcę w estetycznym oszołomieniu. Niezwykle plastyczny, oniryczny spektakl, niosący w sobie taniec, muzykę na żywo i prasłowiańską duszę. Koniecznie trzeba zobaczyć! << [ Iga Dzieciuchowicz, e-teatr.pl ]

 

>> Kraje Europy przez wieki falowały granicami, mieszało się dziedzictwo, zmieniały wpływy i pogłębiał kulturowy, eklektyczny charakter społeczeństw. Wszystko to widać, wszystko to słychać: „jest świata opisanie / z okruchów tablic, z kart / są fakty w mit ubrane / i mit, gdzie miał być fakt”. Stanisław Słowiński stworzył surowe kompozycje, Jan Słowiński napisał pierwotne słowa, a Joanna Słowińska wyśpiewała je w sposób rozdzierający: „nic czasu nie odmieni / jest ciemność będzie świt / wystarczy dla nas ziemi / wystarczy dla nas dni”. Misterium sięgające najwyższych konarów drzewa i schodzące w głąb jego korzeni – korzeni, którymi sięga do pradziejów ludów wędrujących przez Europę. << [ Krzysztof Niedźwiedzki ]

 

Spotkajmy się na Rozstajach! W (etno)Krakowie!

Jan Słowiński

[ dyrektor festiwalu EtnoKraków/Rozstaje ]

 

 

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

EtnoKraków/Rozstaje 2024 | wędrowanie Organizator: ROZSTAJE: u Zbiegu Kultur i Tradycji. Stowarzyszenie

Jan Słowiński – dyrektor festiwalu EtnoKraków/Rozstaje

Wsparcie finansowe: Gmina Miejska Kraków, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwo Małopolskie

Partner wspierający: Agencja Rozwoju Miasta Krakowa. Spółka z o.o.

Organizator "Koncertu o świcie": Krakowskie Biuro Festiwalowe, partner "Koncertu o świcie": Stowarzyszenie Rozstaje: u Zbiegu Kultur i Tradycji